کابینه شکست خورده، پیشنهادات رد شده آمریکا، پزشکیان ایران را در شرایط سختی قرار داد

پس از اینکه تندروهای ایرانی دو دستیار کلیدی خود را برکنار کردند و امیدهای او برای مذاکره با ایالات متحده را رد کردند، به نظر می رسد که ریاست جوان مسعود پزشکیان، میانه رو نسبتاً میانه رو، در وضعیت ضعیفی قرار دارد.

عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد در حالی از سوی مجلس استیضاح شد که جواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور هفته گذشته تحت فشار استعفا داد.

تندروها همتی را به ناتوانی در مهار افزایش قیمت ها، تورم و کاهش ویرانگر ارزش ریال ایران متهم کردند، در حالی که ظریف با انتقادهایی درباره تابعیت آمریکایی اعضای خانواده اش مواجه شد. پزشکیان به شدت از هر دو نفر دفاع کرده بود.

سوال کلیدی روزنامه های ایران در روز دوشنبه این بود که "آیا تندروها اینجا متوقف خواهند شد؟" برخی از رسانه ها پیش بینی کردند که حملات به پزشکیان و دولت او ادامه خواهد یافت.

مفسران سیاسی که با رسانه های فارسی زبان خارج از ایران صحبت می کردند، گفتند که هرکس در جایگاه پزشکیان قرار می گرفت تقریباً بلافاصله استعفا می داد.

با این حال، در داخل ایران، مفسران سکوت کردند یا آنقدر ترسیده بودند که نظراتی را بیان کنند که می‌توانست به عنوان تضعیف یکپارچگی دولت یا ایجاد اختلاف بین مقامات تلقی شود.

آنچه رسانه ها، مفسران و سیاستمداران در ایران نگفته اند این بود که همتی به دلیل مشکلات اقتصادی استیضاح شد که ریشه در امتناع رهبر معظم انقلاب علی خامنه ای از مذاکره با ایالات متحده برای رسیدگی به بحران مزمن اقتصادی ایران دارد. در حالی که بسیاری در ماه‌های اخیر اذعان کرده‌اند که تحریم‌های آمریکا محرک اصلی مشکلات اقتصادی ایران است، آنها همواره از مقصر دانستن خامنه‌ای برای این وضعیت اجتناب کرده‌اند.

حتی پزشکیان و همتی که در سخنرانی های خود در مجلس به تشریح مشکلات عمیق اقتصادی ایران پرداختند، از نام بردن صریح خامنه ای به عنوان مقصر پرهیز کردند. اما پزشکیان تصریح کرد: من می‌خواستم با آمریکا مذاکره کنم اما خامنه‌ای مذاکره را منع کرد و به همین دلیل گفتم مذاکره نمی‌کنیم.

این جمله به تنهایی لعنت کننده بود. پزشکیان عاجزانه سعی می کرد به ملت بفهماند که این رنج تقصیر او نیست. از منظر خامنه ای، انداختن تقصیر به عهده وزیر اقتصاد به سلب مسئولیت رهبر معظم انقلاب در طولانی شدن مشکلات مالی کشور کمک کرد.

با تسلط خامنه ای بر صحنه سیاسی و رسانه ای کشور، پزشکیان مجال چندانی برای دفاع از خود ندارد. او احتمالا منزوی خواهد ماند و با حملات شدید تندروهایی که مخالف ریاست جمهوری او هستند و هرگز تمایل خود را برای برکناری او پنهان نکرده اند، مواجه خواهد شد.

تارنمای طرفدار اصلاحات فرارو به نقل از علی ربیعی سخنگوی سابق دولت نوشت: پزشکیان روزهای سخت تری را پیش رو دارد.

اصلاح طلبان دیگر، از جمله روحانی محمدعلی ابطحی، دستیار سابق رئیس جمهور محمد خاتمی، از تلاش های پزشکیان برای اتحاد با تندروها انتقاد کردند. ابطحی استدلال کرد که پزشکیان محافظه‌کاران فوق‌العاده را به سمت‌های کلیدی در دولت خود منصوب کرد، بدون اینکه حمایت آنها را از دولت خود تضمین کند.

غلامحسین کرباسچی، شهردار سابق تهران که در حال حاضر مالک روزنامه حام میهام است، نوشت: «اگر پزشکیان مخالفت نکند و به فوق محافظه‌کاران امتیاز بدهد، تندروها بیشتر جسور خواهند شد.»

کرباسچی به پزشکیان توصیه کرد که «ایده آشتی ملی باید حدی داشته باشد». وی با بیان اینکه استیضاح همتی یک اقدام جناحی بوده و به احتمال زیاد باعث بهبود وضعیت اقتصادی کشور نمی شود، تصریح کرد: «فراتحافظه کاران از خرداد 1390 که همتی با چهره های فوق محافظه کار سعید جلیلی و ابراهیم رئیسی به عنوان کاندیدای اقتصاد ریاست جمهوری کشور رقابت می کرد همواره کینه توز داشتند.»

رویداد24 با اشاره به "شکست آشتی ملی به عنوان پروژه اصلی پزشکیان" به رئیس جمهور ایران هشدار داد: "آشتی با دیگر صاحبان قدرت شکست خورده است، به فکر آشتی با مردم باشید."