ایران توافق سه مرحله‌ای را پیشنهاد می‌کند تا در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، غنی‌سازی را محدود کند

سه منبع دیپلماتیک در تهران به ایران اینترنشنال گفتند که ایران در جریان مذاکرات روز شنبه در عمان، طرحی سه مرحله‌ای را به هیئت آمریکایی پیشنهاد کرد که در آن سقف غنی‌سازی اورانیوم آنها را در ازای لغو تحریم‌های آمریکا در نظر می‌گیرد.

این طرح توسط عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران طی این مذاکرات سه ساعته به صورت مکتوب به استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ارائه شد.

این منابع دیپلماتیک به ایران اینترنشنال گفتند که تهران پیشنهاد کرده است که در مرحله اول، در ازای دسترسی به دارایی های مالی مسدود شده توسط ایالات متحده و مجوز صادرات نفت خود، به طور موقت سطح غنی سازی اورانیوم خود را به 3.67 درصد کاهش دهد.

این منابع افزودند، در مرحله دوم، اگر آمریکا تحریم‌های بیشتر علیه ایران را لغو کند و بریتانیا، آلمان و فرانسه را متقاعد کند که از به اصطلاح بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران خودداری کنند، ایران برای همیشه به غنی‌سازی در سطح بالا پایان می‌دهد و بازرسی‌های ناظر هسته‌ای سازمان ملل را بازمی‌گرداند.

در این مرحله، ایران همچنین متعهد به اجرای پروتکل الحاقی خواهد شد، یک توافق تکمیلی که به ناظر هسته ای سازمان ملل اجازه می دهد تا بازرسی های غیرمنتظره ای را در سایت هایی که به آژانس اعلام نشده است، انجام دهد.

تهران در فوریه 2021 پس از اینکه ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود از توافق بین المللی قبلی بر سر برنامه هسته ای ایران در سال 2018 خارج شد، به این تبعیت پایان داد.

مرحله سوم و آخر از کنگره آمریکا می‌خواهد توافق هسته‌ای را تایید کند و واشنگتن تحریم‌های اولیه و ثانویه را لغو کند، در حالی که ایران ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده خود را به کشور ثالثی منتقل می‌کند.

ایران تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را انکار می‌کند و سازمان اطلاعات آمریکا ارزیابی می‌کند که تهران هنوز تصمیمی برای ساخت آن نگرفته است، اما دولت ترامپ به ایران هشدار داده است که باید به توافق هسته‌ای دست یابد وگرنه با حمله مواجه خواهد شد.

دور دومی که قرار است روز شنبه در رم برگزار شود، می تواند دشوارتر از دور اول دوستانه باشد که ایران برنامه خود را برای توافق ارائه کرد.

واشنگتن مواضع عمومی خود را در روز سه‌شنبه سخت‌تر کرد و هم کاخ سفید و هم ویتکاف گفتند که هدف ایالات متحده در مذاکرات، پایان کامل برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود، مفهومی که ایران بارها آن را غیر آغازگر خوانده است.

پیشنهاد ایران مورد استقبال ویتکاف قرار گرفت

این منابع به ایران اینترنشنال گفتند ویتکاف، نماینده آمریکا از پیشنهادهای ارائه شده توسط طرف ایرانی استقبال کرد و هیئت ایرانی در مسقط را شگفت زده کرد.

مقام‌های ایران از دور اول مذاکرات خوشحال به نظر می‌رسند و علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرماندهان ارشد نظامی روز سه‌شنبه اظهار داشتند که «گام‌های اولیه به خوبی اجرا شده است» .

یک منبع دیپلماتیک در خارج از تهران نسبت به نیات ایران اینترنشنال از جمهوری اسلامی در مذاکرات ابراز تردید کرد و گفت که این کشور به دنبال به تعویق انداختن یک حمله خارجی از طریق توافق بر سر چندین مرحله پیچیده است.

این منبع گفت: «یکی از دلایل موافقت رهبر ایران با اجازه از سرگیری مذاکرات، نیاز به خرید زمان بیشتر است، زیرا او می‌داند که ایران در حال حاضر توانایی دفاع از خود در برابر حمله هوایی دیگر را ندارد».

این منبع افزود: «ایران عمدتاً برای خرید زمان برای بازسازی قابلیت‌های دفاع هوایی خود که همگی توسط اسرائیل در اواخر اکتبر نابود شد و بازیابی ظرفیت خود برای تولید موشک‌های زمین به زمین که در همان حمله اسرائیل آسیب دیدند، معطل مانده است».

دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز پنجشنبه گفت که اقدامات وی قبلاً توانایی ایران برای ساخت بمب را خنثی کرده بود و به نظر می رسد در پاسخ به گزارش نیویورک تایمز مبنی بر توقف پرزیدنت ترامپ برنامه های اسرائیل برای حمله به ایران باشد.

در این بیانیه آمده است: «نتانیاهو اقدامات مخفیانه و آشکار بی‌شماری را در مبارزه علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام داده است که تنها به لطف آن‌ها، ایران امروز زرادخانه هسته‌ای ندارد».

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه گفت ایران «دور نیست» تا بمب اتمی در اختیار داشته باشد.

او در مصاحبه ای با لوموند گفت: "این مانند یک پازل است: آنها قطعات را دارند و شاید روزی بتوانند دوباره آنها را کنار هم بگذارند. هنوز راه زیادی تا رسیدن به آنجا باقی مانده است. اما آنها خیلی دور نیستند، ما باید این را بپذیریم."

گروسی گفت: "این کافی نیست که به جامعه بین المللی بگوییم "ما سلاح هسته ای نداریم" تا آنها آن را باور کنند. ما باید بتوانیم آن را تایید کنیم."

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود در ماه مارس هشدار داد که طی سه ماه گذشته، ایران ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است و اگر این روند ادامه یابد، ذخایر آن از نظر تئوری می‌تواند برای تولید شش بمب هسته‌ای کافی باشد.