تهدیدات ترامپ علیه اسپانیا: لفاظی یا خطر اقتصادی واقعی؟

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، پس از امتناع اسپانیا از تعهد به اختصاص ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود به بخش دفاعی، تنش‌ها با اسپانیا را تشدید کرده و تهدید به اعمال تعرفه‌های مضاعف کرده است. این اظهارات که در جریان اجلاس این هفته ناتو در هلند مطرح شد، بحث‌هایی را در مورد امکان‌پذیری و تأثیر بالقوه آنها، چه از نظر اقتصادی و چه از نظر سیاسی، برای اسپانیا برانگیخته است.

بن‌بست ناتو و تهدیدات تجاری

درخواست‌های ترامپ برای افزایش هزینه‌های دفاعی از متحدان ناتو، موضوعی تکراری در دوران ریاست جمهوری او بوده است. در این اجلاس، پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا، از تعهد به هدف ۵ درصدی هزینه‌های دفاعی ترامپ - که بسیار بالاتر از دستورالعمل ۲ درصدی ناتو است - خودداری کرد و از تعامل مستقیم با رئیس جمهور آمریکا اجتناب ورزید.

در پاسخ، ترامپ قول داد که "آنها را مجبور به پرداخت دو برابر هزینه کند"، که به طور ضمنی به تعرفه‌های هدفمند بر صادرات اسپانیا برای جبران آنچه که او به عنوان کسری در مشارکت‌های دفاعی می‌داند، اشاره داشت. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که این تهدیدها ممکن است بیشتر لفاظی باشند تا عملی.

آیا می‌توان تعرفه‌هایی را علیه اسپانیا اعمال کرد؟

در حالی که اظهارات ترامپ تیتر خبرها را به خود اختصاص داد، کارشناسان معتقدند که اعمال تعرفه‌ها صرفاً بر اسپانیا از نظر قانونی و لجستیکی دشوار خواهد بود. فدریکو استاینبرگ، محقق ارشد موسسه سلطنتی الکانو، به ال پایس توضیح داد که سیاست تجاری در اتحادیه اروپا به طور متمرکز توسط بروکسل اداره می‌شود، نه کشورهای عضو به صورت جداگانه. استاینبرگ خاطرنشان کرد: «تعیین مجازات‌های تجاری که فقط بر یک کشور تأثیر بگذارد، اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است.»

اگر ایالات متحده صادرات اسپانیا را هدف قرار دهد، بخش‌های کلیدی مانند روغن زیتون، شراب، لوازم برقی و داروسازی می‌توانند تأثیر آن را احساس کنند. اسپانیا سال گذشته تقریباً ۱.۲ میلیارد یورو روغن و ۴۰۰ میلیون یورو شراب صادر کرد و این بخش‌ها را به ویژه آسیب‌پذیر کرد. با این حال، هرگونه اقدامی علیه محصولات اسپانیایی احتمالاً به سایر کشورهای اتحادیه اروپا، مانند ایتالیا و فرانسه که کالاهای مشابهی صادر می‌کنند، سرایت خواهد کرد. این ارتباط متقابل در بلوک تجاری اتحادیه اروپا، اقدام یکجانبه علیه اسپانیا را پیچیده می‌کند.

آنخل تالاورا، اقتصاددان ارشد اروپا در آکسفورد اکونومیکس، موافق است که اعمال تعرفه‌ها از طریق مکانیسم‌های ویژه بعید است. او خاطرنشان می‌کند که در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، ایالات متحده تعرفه‌هایی را بر زیتون‌های اسپانیا اعمال کرد که در ابتدا باعث ضررهای قابل توجهی در صادرات شد. با این حال، اسپانیا موفق شد فروش را به بازارهای دیگر هدایت کند و آسیب‌های بلندمدت را کاهش دهد.

خطرات اقتصادی برای اسپانیا

اگر ایالات متحده راهی برای مجازات صادرات اسپانیا پیدا کند، احتمالاً بخش‌هایی مانند ماشین‌آلات، لوازم برقی، داروسازی و محصولات کشاورزی هدف قرار خواهند گرفت. ریموند تورس، مدیر تحلیل اقتصادی در فونکاس، هشدار می‌دهد که در حالی که محصولات کشاورزی-غذایی مانند زیتون و شراب می‌توانند از طریق تنوع بازار بهبود یابند، داروسازی - یکی از صادرات کلیدی اسپانیا به ایالات متحده - ممکن است با چالش‌های بیشتری روبرو شود.

علیرغم تهدیدهای تعرفه‌ای گذشته، اقتصاد اسپانیا انعطاف‌پذیری نشان داده است و بخش صادرات آن با تغییر شرایط تجاری سازگار شده است. در حال حاضر، تهدیدهای ترامپ همچنان در حد تئوری باقی مانده است، زیرا هرگونه مجازات تجاری قابل توجه نیاز به پیمایش قوانین اتحادیه اروپا و ملاحظات ژئوپلیتیکی گسترده‌تر دارد.

پیامدهای سیاسی برای سانچز

در داخل کشور، تهدیدهای ترامپ می‌تواند ناخواسته موقعیت نخست‌وزیر سانچز را تقویت کند. سانچز که با رسوایی‌های فساد و فشار احزاب مخالف روبروست، ممکن است از انحراف توجه به یک اختلاف بین‌المللی استقبال کند. سانچز با ایستادگی در برابر ترامپ و امتناع از تسلیم شدن در برابر درخواست‌های بودجه ناتو، می‌تواند حمایت خود را در میان متحدان چپ‌گرا، از جمله سومار، پودموس و حزب جمهوری‌خواه کاتالونیا، تقویت کند.

درگیری علنی با ترامپ همچنین به سانچز اجازه می‌دهد تا خود را به عنوان مخالف سیاست‌های مداخله‌جویانه مجتمع نظامی-صنعتی معرفی کند، موضعی که با رأی‌دهندگان چپ‌گرای اسپانیا طنین‌انداز است. در حالی که احزاب مخالف راست‌گرا مانند حزب مردمی و وکس خواستار استعفای سانچز هستند، یک روایت قوی ضد ترامپ می‌تواند به او کمک کند تا حمایت خود را در ائتلافش تقویت کند.

گام بعدی چیست؟

اینکه آیا تهدیدهای ترامپ به اقدامات اقتصادی ملموس تبدیل می‌شود یا خیر، همچنان نامشخص است. در حال حاضر، به نظر می‌رسد این بن‌بست بیشتر در حد لفاظی است تا سیاست عملی. با این حال، این ماجرا بر تعامل پیچیده بین دیپلماسی بین‌المللی و سیاست داخلی تأکید می‌کند، و سانچز از این رویارویی برای عبور از آشفتگی سیاسی در داخل کشور استفاده می‌کند.

در حالی که اقتصاد اسپانیا ممکن است با ریسک محدودی از تهدیدات ترامپ مواجه شود، چشم‌انداز اختلافات تجاری، اهمیت وحدت در بلوک تجاری اتحادیه اروپا و پیامدهای بالقوه تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی را برجسته می‌کند.