نبرد طولانی اردن: ایجاد تعادل بین بحران پناهندگان، چالش های اقتصادی و نگرانی های زیست محیطی

پادشاهی هاشمی اردن همچنان با چالش های چند وجهی دست و پنجه نرم می کند که ناشی از نقش آن به عنوان پناهگاه بیش از یک میلیون پناهنده سوری است. از زمان شروع بحران سوریه در سال 2011، اردن عمیقاً تحت تأثیر هجوم آوارگان قرار گرفته است و شبکه پیچیده ای از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی ایجاد کرده است که تاب آوری این کشور را آزمایش کرده است.

در پاسخ به این بحران انسانی جاری، اردن به طور فعال با سازمان های بین المللی برای تسهیل اسکان برخی از پناهندگان در کشورهای دیگر همکاری می کند. در عین حال، پادشاهی دائماً خواستار حمایت بین‌المللی بیشتر است و بر نیاز به مسئولیت مشترک و منابع کافی برای ارائه خدمات ضروری به جمعیت پناهجو تأکید می‌کند.

فشار مالی بر منابع اردن در طرح واکنش به بحران سوریه در سال 2024 مشهود است که به بودجه خیره کننده 2 میلیارد دلاری نیاز دارد. تا به امروز، تنها 133 میلیون دلار تعهد شده است که تنها 7 درصد از کل تامین مالی مورد نیاز را پوشش می دهد. این پایین ترین سطح بودجه بین المللی برای پناهندگان سوری در اردن از زمان آغاز طرح در سال 2015 است که نشان دهنده روند نگران کننده در تعامل جهانی با این بحران طولانی مدت است.

ارزیابی سالانه 2024 توسط کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) تصویری بد از وخامت شرایط پناهندگان در اردوگاه های ازرق و زعتری و همچنین جوامع میزبان را ترسیم می کند. نرخ فقر در روستاها از 45 درصد به 67 درصد افزایش یافته است، همراه با کاهش نگران کننده امنیت غذایی.

علاوه بر این چالش ها، اردن با موانع اقتصادی قابل توجهی مواجه است که درگیری در غزه تشدید شده است. بخش گردشگری که 15 درصد به تولید ناخالص داخلی پادشاهی کمک می کند، به ویژه آسیب دیده است و فشار بیشتری بر منابع اقتصادی کشور افزایش می دهد.

نگرانی های زیست محیطی مشکلات اردن را تشدید می کند و این کشور با خطرات جدی خشکسالی و بیابان زایی مواجه است. مصرف آب به طور مداوم از منابع تجدیدپذیر فراتر می رود و بر جریان های زیست محیطی تأثیر منفی می گذارد و به تخریب زمین کمک می کند. افزایش وابستگی به منابع آب زیرزمینی تجدید ناپذیر منجر به افزایش سطح شوری شده و کیفیت آب را تهدید می کند.

توزیع منابع آب در اردن چالش دیگری است. بخش کشاورزی آبی 49 درصد آب کشور را با وجود اینکه کمتر از یک دهم کاربری اراضی کشاورزی را شامل می شود، مصرف می کند. در همین حال، مصارف خانگی 48 درصد از مصرف آب را به خود اختصاص می دهد که نشان دهنده تعادل ظریف بین نیازهای کشاورزی و نیازهای خانگی است.

همانطور که اردن این بحران های درهم تنیده را هدایت می کند، نقش جامعه بین المللی به طور فزاینده ای حیاتی می شود. توانایی پادشاهی برای حفظ ثبات و در عین حال تأمین شهروندان و جمعیت پناهندگان به حمایت جهانی پایدار و راه حل های نوآورانه برای چالش های اقتصادی و زیست محیطی بستگی دارد.

وضعیت اردن یادآور تأثیرات بلندمدت درگیری های منطقه ای و اهمیت همکاری بین المللی برای رسیدگی به بحران های انسانی است. از آنجایی که جهان با چالش های جهانی متعددی مواجه است، وضعیت اسفبار اردن بر نیاز به رویکردی هماهنگ و پایدار برای حمایت از کشورهایی که بار شرایط طولانی پناهندگی را به دوش می کشند، تاکید می کند.

با نگاهی به آینده، پرداختن به چالش های اردن نیازمند رویکردی چند وجهی است. این نه تنها شامل افزایش حمایت مالی برای برنامه‌های پناهندگان می‌شود، بلکه کمک به توسعه شیوه‌های مدیریت آب پایدار و متنوع‌سازی اقتصاد برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر بی‌ثباتی منطقه‌ای است.

از آنجایی که اردن به نشان دادن انعطاف پذیری قابل توجه در مواجهه با این چالش ها ادامه می دهد، جامعه بین المللی باید نقش مهمی را که در حفظ ثبات منطقه ای ایفا می کند، بشناسد. توانایی پادشاهی برای غلبه بر این موانع نه تنها سرنوشت میلیون ها پناهنده را تعیین می کند، بلکه پیامدهای گسترده ای برای صلح و امنیت در خاورمیانه خواهد داشت.