ایران در حالی که مذاکرات با آمریکا متوقف شده است، خواستار الگوی امنیتی «داخلی» در غرب آسیا است

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، خواستار بازنگری اساسی در چارچوب‌های امنیتی در غرب آسیا شده و تأکید کرده است که صلح پایدار تنها با توانمندسازی بازیگران منطقه‌ای به جای تکیه بر مداخله خارجی حاصل می‌شود.

عراقچی در مقاله‌ای با عنوان «ساختن واقعیتی جدید برای منطقه: به سوی ثبات، حاکمیت و همبستگی در غرب آسیا»، تصویری هوشیارکننده از چالش‌های فزاینده در منطقه، از جمله درگیری‌های طولانی، تخریب محیط زیست و بحران‌های انسانی، ترسیم کرد.

او استدلال کرد که ترتیبات امنیتی تحمیل‌شده از خارج، بارها در ایجاد ثبات بلندمدت شکست خورده‌اند. او نوشت: «مردم این منطقه هزینه سیاست‌هایی را پرداخته‌اند که بدون رضایت یا مشارکت آنها تدوین شده است.»

دیپلمات ارشد ایرانی گفت که بی‌نظمی ژئوپلیتیکی فعلی ریشه در دهه‌ها درگیری‌های حل‌نشده دارد که با دخالت خارجی بدتر شده‌اند.

او هشدار داد که مسائلی مانند کمبود آب، آوارگی پناهندگان و شکنندگی اقتصادی، تهدیدهای مشترکی هستند که به جای رقابت‌های سیاسی، نیازمند همکاری منطقه‌ای هستند.

عراقچی تأکید کرد: «امنیت در غرب آسیا دیگر نباید به عنوان یک بازی با حاصل جمع صفر تلقی شود. این باید یک تلاش جمعی مبتنی بر احترام متقابل و گفتگوی فراگیر باشد.»

با این حال، او هشدار داد که هیچ ساختار امنیتی منطقه‌ای بدون پرداختن به نقش اسرائیل، که او آن را به بی‌ثبات‌سازی مداوم و فعالیت خارج از هنجارهای بین‌المللی خلع سلاح متهم کرد، کامل نخواهد بود.

عراقچی با اشاره به ابهام هسته‌ای اسرائیل و سابقه فعالیت‌های نظامی منطقه‌ای آن گفت: «رژیمی که به طور سیستماتیک قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند و از امتیازات نظامی نامحدود برخوردار است، نمی‌تواند بخشی از هیچ چارچوب امنیتی پایداری باشد.»

عراقچی خواستار پذیرش یک «الگوی امنیتی بومی» در غرب آسیا شد که ریشه در حاکمیت مشترک و رفاه عمومی دارد و از قدرت‌های جهانی دعوت کرد تا به جای دیکته کردن، از این گذار حمایت کنند.

او در پایان گفت: «آینده غرب آسیا در پایتخت‌های دوردست نوشته نخواهد شد. این آینده توسط مردم منطقه و بر اساس چارچوب‌هایی که منعکس‌کننده تاریخ، فرهنگ و اراده جمعی آنها باشد، نوشته خواهد شد.»

مقاله عراقچی در حالی منتشر می‌شود که مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده به نظر متوقف شده است و هر دو طرف بر سر غنی‌سازی اورانیوم - که یکی از نکات کلیدی مورد اختلاف است و هر دو آن را خط قرمز خود می‌دانند - پافشاری می‌کنند.

این همچنین در پی تضعیف برخی از متحدان نظامی کلیدی ایران در منطقه، از جمله حزب‌الله در لبنان و گروه‌های متحد در سوریه، که زمانی در دوران ریاست جمهوری بشار اسد، رئیس جمهور مخلوع، دژ نظامی تهران بودند، رخ می‌دهد.