صحرا: مراکش جای پای خود را در آفریقای انگلیسی زبان محکم می‌کند

مراکش با متحد کردن کشورهای انگلیسی زبانی که به طور سنتی از پولیساریو حمایت می‌کردند، به پیشرفت‌های دیپلماتیک خود در آفریقا ادامه می‌دهد. در مواجهه با واقعیت‌های تاریخی و ژئوپلیتیکی، چندین کشور متعهد به نظریه‌های جدایی‌طلبی به جنبش بین‌المللی حمایت از مراکش در تلاش برای بازیابی حقیقت در مورد هویت مراکشی صحرا پیوسته‌اند.

غنا اخیراً با تعلیق روابط با نهاد خودخوانده جدایی‌طلب "SADR"، بازوی سیاسی جنبش پولیساریو، به فهرست کشورهای حامی مراکش و حاکمیت آن بر صحرا پیوسته است. این کشور همچنین از پیشنهاد خودمختاری که مراکش در سال ۲۰۰۷ به عنوان راه حلی برای این درگیری مصنوعی ارائه کرد، حمایت کرد.

با این تغییر جهت بزرگ، مراکش به پیروزی دیپلماتیک دیگری در پیشبرد آرمان ملی اصلی خود دست یافته است. غنا مدت‌هاست که متحد جدایی‌طلبان پولیساریو بوده است، همانطور که بسیاری از کشورهای آفریقایی انگلیسی زبان مانند زیمبابوه و آفریقای جنوبی نیز چنین کرده‌اند.

تعداد فزاینده‌ای از کشورهای انگلیسی‌زبان در قاره آفریقا اکنون طرح خودمختاری پیشنهادی مراکش برای حل اختلاف منطقه‌ای بر سر صحرا را درک و تأیید می‌کنند.

این کشورها اکنون از رباط و راه‌حل آن به عنوان تنها راه‌حلی که می‌تواند به نزدیک به ۵۰ سال بحران که کل منطقه را به گروگان گرفته است، پایان دهد، حمایت می‌کنند. از این نظر، سخنان ساموئل اوکودزتو آبلاکوا، وزیر امور خارجه غنا، وقتی که طرح خودمختاری را «تنها مبنای واقع‌بینانه و پایدار» برای حل این مناقشه توصیف کرد، معنای کامل خود را به دست آورد.

این کشورها از یک جنبش جهانی به نفع حاکمیت مراکش بر صحرا پیروی می‌کنند، همانطور که در مورد قدرت‌های بزرگ، از جمله اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، نهاد عملیاتی سازمان ملل متحد و تنها سازوکار تصمیم‌گیری در مورد حل این مسئله، نیز صادق بوده است.

قبل از غنا، کنیا نیز «پس از سال‌ها ناهماهنگی ایدئولوژیک و لابی‌گری الجزایر که منجر به حمایت از شبه‌نظامیان جدایی‌طلب پولیساریو شد»، از منطقه خاکستری بیرون آمد، همانطور که روزنامه نورث آفریقا پست اشاره کرد.

الجزایر، به نوبه خود، حامی جدایی‌طلبی صحرا، در سال‌های اخیر شاهد عقب‌نشینی استراتژی خود و تضاد با پیروزی‌های دیپلماتیک مراکش بوده است. رویکرد نابهنگام آن در این موضوع نه تنها انگیزه‌های واقعی الجزایر را آشکار کرده است، بلکه این کشور در سایر مسائل در صحنه بین‌المللی نیز با شکست‌های متعددی روبرو شده است که به شکست دیپلماسی آن کمک کرده است.

لازم به ذکر است که سایر کشورهای آفریقایی انگلیسی زبان نیز از مراکش حمایت کرده‌اند، مانند لیبریا، زامبیا، اسواتینی و مالاوی، به ویژه با افتتاح کنسولگری در استان‌های جنوبی مراکش، در حالی که از ابتکار خودمختاری تحت حاکمیت پادشاهی به عنوان راه حلی برای این درگیری حمایت کرده‌اند.

در اواسط آوریل، پس از امضای تفاهم‌نامه بین جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC) و جمهوری خودخوانده صحرا (SADR) که بدون رضایت کشورهای عضو امضا شد، چندین کشور از این تفاهم‌نامه ابراز نارضایتی کردند و از فرصت استفاده کرده و حمایت خود را از حاکمیت مراکش تکرار کردند.

زامبیا با ارسال یک یادداشت دیپلماتیک رسمی به سفارت مراکش در لوساکا، موضع خود را اعلام کرد و «بدون ابهام» حمایت کامل خود را از طرح خودمختاری مراکش تأیید کرد و دامنه سند امضا شده توسط SADC را کم‌اهمیت جلوه داد، آن را «غیرالزام‌آور» دانست و اظهار داشت که به مفاد تفاهم‌نامه «ملزم» نیست.

لوساکا از این فرصت استفاده کرد و تأکید کرد که طرح خودمختاری تحت حاکمیت مراکش «تنها راه‌حل معتبر، جدی و واقع‌بینانه» برای این درگیری است. مالاوی نیز تفاهم‌نامه را رد کرد، در حالی که «حمایت بی‌چون و چرا» خود را از طرح خودمختاری مراکش برای حل مسئله صحرا تکرار کرد و آن را «راه حل عملی» خواند.

این مواضع دیپلماتیک قاطع، نشان‌دهنده فاصله گرفتن قابل توجه این کشورها از رویه‌های منسوخ برخی از کشورهای آفریقایی است که مدت‌هاست از جدایی‌طلبی پولیساریو حمایت کرده‌اند.

این حمایت مجدد در میان کشورهای آفریقایی بدون شک باید اتحادیه آفریقا را به اتخاذ موضعی در مورد حضور شبه‌نظامیان پولیساریو در سازمان قاره‌ای سوق دهد.

لازم به ذکر است که بیش از ۱۱۳ کشور از مراکش در دفاع از حاکمیت خود بر صحرا حمایت می‌کنند. علاوه بر این، حداقل ۲۸ کشور از به رسمیت شناختن جمهوری خودخوانده صحرا (SADR) صرف نظر کرده یا آن را به حالت تعلیق درآورده‌اند.