مسئله صحرای مراکش، اجلاس ترامپ را برجسته می‌کند

شرکت محمد ولد شیخ الغزوانی، رئیس جمهور موریتانی، در اجلاس کوچکی که روز سه‌شنبه در واشنگتن به میزبانی همتای آمریکایی‌اش، دونالد ترامپ، برگزار شد، نویدبخش یک لحظه دیپلماتیک قدرتمند با طنین‌هایی بسیار فراتر از ملاحظات اقتصادی اعلام شده است. زمینه: تغییر موقعیت ژئواستراتژیک موریتانی در تغییر شکل ساحل و حساسیت مداوم صحرای مراکش.

این اجلاس که چندین کشور غرب و مرکز آفریقا، از جمله سنگال، گابن، گینه بیسائو و لیبریا را گرد هم می‌آورد، بخشی از رویکرد جدید آمریکا برای همکاری با این قاره است. رویکردهای صرفاً مبتنی بر کمک از بین رفته‌اند؛ و چشم‌اندازی از مشارکت استراتژیک، مبتنی بر منافع مشترک و ثبات مطلوب، جای خود را به آن داده است.

در این زمینه، انتخاب موریتانی بی‌اهمیت نیست. از نظر واشنگتن، نوآکشوت امروز مظهر یک بازیگر قابل اعتماد و متعادل است که قادر به تعامل با همه و حفظ خط بی‌طرفی سازنده، به ویژه در مورد درگیری در صحرای مراکش است. این موضع که به عنوان «بی‌طرفی مثبت» توصیف می‌شود، به موریتانی مشروعیت فزاینده‌ای در میان قدرت‌های بین‌المللی می‌دهد.

اگرچه کاخ سفید صراحتاً موضوع صحرا را در دستور کار اجلاس قرار نداد، اما چندین تحلیلگر موافقند که این موضوع می‌تواند به طور غیرمستقیم در بحث‌ها، به ویژه در تبادلات دوجانبه یا در حاشیه جلسات رسمی، گنجانده شود. برای ایالات متحده، ثبات شمال آفریقا - و به تبع آن، مغرب و ساحل - با حل و فصل عملی مناقشات منطقه‌ای، که در رأس آنها مناقشات صحرا قرار دارد، مرتبط است.

باید به خاطر داشت که دولت ترامپ در سال ۲۰۲۰ حاکمیت مراکش بر صحرا را به رسمیت شناخت و راه را برای بازتعریف توازن قدرت در منطقه هموار کرد. این موضعی است که به نظر می‌رسد دیپلماسی آمریکا قصد دارد در درازمدت آن را حفظ کند، در حالی که کشورهای منطقه‌ای، مانند موریتانی، را تشویق می‌کند تا نقشی تسهیل‌کننده در اتخاذ یک راه‌حل واقع‌بینانه، مانند ابتکار خودمختاری مراکش، ایفا کنند.

در زمانی که قاره آفریقا موضوع تجدید منافع ژئوپلیتیکی است - که با ظهور چین و روسیه و کاهش نفوذ فرانسه مشخص می‌شود - موریتانی برای واشنگتن به عنوان یک شریک باثبات، از نظر دیپلماتیک چابک و از نظر استراتژیک در موقعیت خوبی قرار دارد. ریاست اخیر آن بر اتحادیه آفریقا، تعهد امنیتی آن و نقش آن به عنوان پلی بین کشورهای جنوب صحرای آفریقا و مغرب، این برداشت را تقویت می‌کند.

بنابراین، فراتر از نمادگرایی آن، دیدار ترامپ و غزوانی می‌تواند نقطه عطفی در توازن منطقه‌ای باشد. مهمتر از همه، این دیدار بر تمایل آمریکا برای تعریف مجدد اتحادهای آفریقایی خود با تمرکز بر کشورهای محوری که قادر به ایفای نقش میانجی در بحث‌برانگیزترین مسائل قاره هستند، تأکید می‌کند.