Rijkste 10% ter wereld verantwoordelijk voor twee derde van de opwarming van de aarde: studie

De rijkste 10 procent van de wereldbevolking is verantwoordelijk voor twee derde van de opwarming van de aarde sinds 1990, aldus onderzoekers dinsdag.

De manier waarop rijken consumeren en investeren heeft het risico op dodelijke hittegolven en droogte aanzienlijk vergroot, zo meldden ze in de eerste studie die de impact van geconcentreerde privévermogen op extreme klimaatgebeurtenissen kwantificeert.

"We koppelen de CO2-voetafdruk van de rijkste individuen direct aan de werkelijke klimaatimpact", vertelde hoofdauteur Sarah Schoengart, wetenschapper aan de ETH Zürich, aan AFP.

"Het is een verschuiving van koolstofboekhouding naar klimaatverantwoording."

Vergeleken met het wereldwijde gemiddelde droeg de rijkste 1 procent bijvoorbeeld 26 keer meer bij aan hittegolven die eens per eeuw voorkomen, en 17 keer meer aan droogtes in het Amazonegebied, volgens de bevindingen, gepubliceerd in Nature Climate Change.

De uitstoot van de rijkste 10 procent in China en de Verenigde Staten – die samen verantwoordelijk zijn voor bijna de helft van de wereldwijde koolstofuitstoot – leidde elk tot een twee- tot drievoudige toename van extreme hitte.

De verbranding van fossiele brandstoffen en ontbossing hebben het gemiddelde aardoppervlak met 1,3 graden Celsius opgewarmd, vooral in de afgelopen 30 jaar.

Schoengart en collega's combineerden economische gegevens en klimaatsimulaties om de uitstoot van verschillende wereldwijde inkomensgroepen in kaart te brengen en hun impact op specifieke vormen van klimaatversterkend extreem weer te beoordelen.

De onderzoekers benadrukten ook de rol van uitstoot die verankerd is in financiële investeringen, in plaats van alleen in levensstijl en persoonlijke consumptie.

"Klimaatactie die geen rekening houdt met de buitensporige verantwoordelijkheden van de rijkste leden van de samenleving, loopt het risico een van onze krachtigste instrumenten te missen om toekomstige schade te beperken", aldus hoofdauteur Carl-Friedrich Schleussner, hoofd van de Integrated Climate Impacts Research Group van het International Institute for Applied Systems Analysis nabij Wenen.

Kapitaalbezitters, merkte hij op, zouden verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de klimaatimpact door middel van progressieve belastingen op vermogen en koolstofintensieve investeringen.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het belasten van activa-gerelateerde emissies rechtvaardiger is dan brede koolstofbelastingen, die vaak mensen met lagere inkomens belasten.

Recente initiatieven om de belastingen voor de superrijken en multinationals te verhogen, zijn grotendeels vastgelopen, vooral sinds Donald Trump het Witte Huis heroverde.

Vorig jaar drong Brazilië – als gastland van de G20 – aan op een belasting van twee procent op het vermogen van individuen met meer dan $ 1 miljard aan activa.

Hoewel de G20-leiders overeenkwamen om "samen te werken om ervoor te zorgen dat zeer vermogende individuen effectief worden belast", is er tot op heden geen vervolg gekomen.

In 2021 kwamen bijna 140 landen overeen om te werken aan een wereldwijde vennootschapsbelasting voor multinationals, waarbij bijna de helft een minimumtarief van 15 procent steunde, maar ook die gesprekken zijn vastgelopen.

Bijna een derde van de miljardairs ter wereld komt uit de Verenigde Staten – meer dan China, India en Duitsland samen, aldus Forbes Magazine.

Volgens de ngo Oxfam, die armoede bestrijdt, heeft de rijkste 1 procent de afgelopen tien jaar 42 biljoen dollar aan nieuwe rijkdom vergaard.

De rijkste 1 procent heeft volgens de organisatie meer rijkdom dan de armste 95 procent samen.