De Mistura: De komende drie maanden zijn cruciaal voor de toekomst van de Sahara-kwestie.

De kwestie Sahara blijft internationaal de aandacht trekken. De persoonlijke gezant van de secretaris-generaal van de VN voor de Sahara, Staffan de Mistura, informeerde de Veiligheidsraad op maandag 14 april 2025 en benadrukte dat de komende drie maanden doorslaggevend zullen zijn voor de toekomst van dit regionale conflict. Deze beoordeling komt op een moment dat een aantal invloedrijke leden van de Veiligheidsraad zich opnieuw hebben uitgesproken en onder meer vetorechten hebben. Hierdoor groeit de hoop op een politieke oplossing om een ​​van de langstlopende conflicten in de regio te beëindigen.

Een testperiode voor diplomatieke inspanningen

In zijn besloten toespraak merkte De Mistura op dat het komende kwartaal een "testperiode" vertegenwoordigt, niet alleen voor de geloofwaardigheid van de diplomatieke inspanningen, maar ook voor de mogelijkheid om een ​​echte de-escalatie in de regio te bereiken. Hij zei: "Ik ben ervan overtuigd dat de komende drie maanden een kans bieden om de rust in de regio te bestendigen, op voorwaarde dat invloedrijke landen zich er meer mee gaan bemoeien."

Hij benadrukte ook dat de sessie in oktober een beslissende datum zou zijn, mits tegen die tijd een aantal van de conflictstrategieën zou zijn gewijzigd. Hij gaf hiermee uiting aan zijn vastberadenheid, die hij deelt met de secretaris-generaal van de VN.

Duidelijke Amerikaanse steun voor zelfbestuur

De Mistura benadrukte de steun van de Verenigde Staten voor "echte zelfbestuur" in de Saharaanse gebieden en zag dit als een verlengstuk van zijn pogingen om Marokko onder druk te zetten om de details van zijn autonomievoorstel uit 2007 te verduidelijken, wat tot nu toe het enige gestructureerde aanbod is dat is gepresenteerd. Dit Amerikaanse standpunt weerspiegelt de groeiende steun voor een politieke oplossing die de Marokkaanse soevereiniteit behoudt en de regio tegelijkertijd ruime bevoegdheden geeft.

Veelbelovende diplomatieke ontwikkelingen

De VN-gezant benadrukte twee recente diplomatieke ontwikkelingen met positieve implicaties. Eerst ontving Washington op 8 april de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken Nasser Bourita, die een ontmoeting had met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio. Rubio bevestigde dat zijn land voorstander is van een voor beide partijen aanvaardbare oplossing en wees daarbij op de erkenning door de regering van Trump in december 2020 van de soevereiniteit van Marokko over de Westelijke Sahara. Ten tweede bracht de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot op 6 april een bezoek aan Algerije, na een telefoongesprek tussen de presidenten Abdelmadjid Tebboune en Emmanuel Macron. Hoewel de kwestie Sahara niet expliciet ter sprake kwam, is De Mistura van mening dat deze bijeenkomst kan bijdragen aan de verbetering van het klimaat in de regio.

Aanhoudende spanning tussen Algerije en Marokko

Ondanks deze positieve ontwikkelingen, gaf De Mistura aan. Hij betreurde de aanhoudende stagnatie in de Marokkaans-Algerijnse betrekkingen. Integendeel, de situatie is verslechterd, wat aangeeft dat normalisatie tussen de twee landen een ‘voorwaarde’ is. Om regionale escalatie te voorkomen. Hij wees op de aanhoudende spanningen en het ontbreken van een bilaterale dialoog. Het sluiten van de grenzen en het opvoeren van de bewapening aan beide kanten bedreigen de stabiliteit in de regio.

De boodschappen van Washington: sterke steun en directe betrokkenheid

De Mistura sloot zijn briefing af door te wijzen op drie belangrijke boodschappen die hij tijdens zijn recente consultaties uit Washington had ontvangen: de noodzaak van ‘echte’ autonomie, het belang van het bereiken van een onderhandelde oplossing tussen de partijen en de noodzaak van het onderhandelen over een politieke regeling. De Verenigde Staten beloofden rechtstreeks met elkaar in gesprek te gaan om tot een acceptabele overeenkomst te komen.

Hij benadrukte dat als deze toezegging wordt bevestigd, met respect voor de resoluties van de Veiligheidsraad, de Verenigde Naties een effectieve ondersteuner van dit proces zullen zijn.

Een historische kans of een nieuwe uitdaging?

Uit de briefing van De Mistura blijkt dat er een groeiend diplomatiek momentum is, dat de deur kan openen naar een politieke oplossing voor de kwestie Westelijke Sahara. Vooral met de steun van grootmachten als de Verenigde Staten. De aanhoudende spanningen tussen Algerije en Marokko vormen echter nog steeds een groot obstakel voor het bereiken van rust in de regio. De komende maanden zijn cruciaal om te bepalen of deze inspanningen tot de langverwachte doorbraak zullen leiden. Of zullen regionale uitdagingen echte vooruitgang blijven verhinderen?