Marokko in het hart van een nieuwe geo-economische en diplomatieke configuratie

Gedreven door actieve diplomatie en groeiende industriële aantrekkingskracht, vestigt Marokko zich als een centrale speler in de nieuwe regionale evenwichten.

Marokko profileert zich als een belangrijke speler in de aanhoudende diplomatieke en economische herstructurering van de Maghreb. In een analyse gepubliceerd door het Migration Research Institute benadrukt Andrea Bianchi, universitair hoofddocent aan het Mathias Corvinus Collegium in Brussel, de combinatie van verschillende factoren die deze positie versterken: territoriale assertiviteit, groeiende industriële macht, aantrekkingskracht voor buitenlandse investeringen en de rol van Marokko als toegangspoort tot Afrika.

Op geopolitiek vlak verwacht de auteur dat de komende maanden een geleidelijke toenadering van grootmachten ten gunste van de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara waarschijnlijk is. Na de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zouden China en Rusland deze trend kunnen volgen. Dit scenario wordt versterkt door de heropleving van de Frans-Marokkaanse betrekkingen sinds 2024, met name door de steun van Proparco aan projecten in de zuidelijke provincies, en door actieve culturele diplomatie, die onder andere werd gekenmerkt door de aandacht van Marokko op de Buchmesse van Parijs.

Deze diplomatieke consolidatie is gebaseerd op een toekomstgerichte industriële strategie. Marokko wil een wereldwijd knooppunt worden voor de productie van elektrische batterijen. Peking heeft dit duidelijk begrepen: om de westerse wettelijke beperkingen te omzeilen, heeft CNGR 2 miljard dollar toegezegd voor de bouw van een kathodefabriek op Marokkaanse bodem. "Marokko is een 'sweet spot'", aldus de directeur van CNGR Europe, "vooral vanwege de eenvoudige procedures en de mogelijkheid om de export te heroriënteren in geval van een sluiting van de Amerikaanse of Europese markt."

Naast lithium stellen de fosfaatreserves van Marokko – de grootste ter wereld – het koninkrijk in staat om landen als Indonesië te verdringen in het segment van batterijen voor het lage en middensegment. Deze groeidynamiek trekt ook Zuid-Koreaanse en Chinese giganten aan, zoals LG Chem en Huayou Cobalt, die streven naar een jaarlijkse productie van maximaal een miljoen elektrische voertuigen voor groepen zoals Tesla, CATL en LG. De auteur noemt zelfs een "directe synergie met de heersende dynastie" bij de structurering van deze sectoren.

Maar de kracht van Marokko ligt niet alleen in zijn industriële moderniteit. Het land vertrouwt ook op een solide bankstructuur, het resultaat van hervormingen die in de jaren negentig zijn ingezet. Drie grote Marokkaanse banken behoren tot de top tien van het continent en zijn actief in 22 Afrikaanse landen. Andrea Bianchi merkt op dat "de expansie in Afrika werd versneld door de terugtrekking van bepaalde Europese spelers na de financiële crisis van 2008-2009", waardoor Marokkaanse instellingen enorme mogelijkheden hebben voor expansie op een continent dat nog steeds grotendeels onderbanked is.

Ten slotte wordt de migratieproblematiek benaderd vanuit een strategisch veiligheidsperspectief. Nu Europa zijn diplomatieke aanwezigheid op het continent vermindert, lijkt de Marokkaanse stabiliteit een belangrijke troef te zijn bij het beheersen van migratiestromen.