Afrika, een strategische pijler van de wereldwijde groene economie dankzij zijn minerale grondstoffen

Afrika vestigt zich nu als een belangrijke speler in de transitie naar een koolstofarme wereldeconomie. Het continent, rijk aan ondergrondse grondstoffen die rijk zijn aan kritieke metalen zoals lithium, kobalt, grafiet, mangaan, zeldzame aardmetalen en platinametalen, heeft de sleutels in handen tot de energie- en technologische toekomst. Deze grondstoffen zijn essentieel voor de productie van batterijen, elektrische voertuigen, industriële magneten, windturbines en infrastructuur voor de productie van hernieuwbare energie.

Schattingen geven aan dat Afrika tot 30% van de wereldreserves van deze strategische metalen zou kunnen bevatten. Landen zoals Marokko, de Democratische Republiek Congo, Guinee en Namibië ontwikkelen hun potentieel door middel van beleid dat gericht is op het creëren van meer waarde in de productieketen. Zuid-Afrika en Zimbabwe beschikken daarentegen over aanzienlijke hoeveelheden platina en chroom, essentieel voor de productie van groene waterstof en koolstofarme technologieën.

De huidige trends laten zien dat Afrika niet langer alleen een winningsgebied is. Het verbod op de export van ruw lithium in Zimbabwe, dat in 2022 ingaat, belichaamt een nieuwe politieke strategie: lokale verwerking van grondstoffen om de werkgelegenheid te versterken, industriële investeringen aan te trekken en de overheidsinkomsten te verbeteren. Deze richting wordt versterkt door de continentale ambities voor duurzame industrialisatie, ondersteund door strategische partnerschappen met Europa, de Verenigde Staten en China.

Op macro-economisch niveau is het potentieel enorm. Het Internationaal Monetair Fonds schat dat kritieke metalen tegen 2050 tot 12% van het Afrikaanse bbp zouden kunnen uitmaken. Het Wereld Economisch Forum voorspelt ondertussen dat de ontwikkeling van een Afrikaans ecosysteem voor batterijproductie tussen de 500.000 en een miljoen banen zou kunnen creëren. Deze industriële groei zal de lokale vraag naar energie doen toenemen en investeringen in zonne-energie, windenergie en waterkracht stimuleren.

Deze strategische verschuiving kan echter alleen duurzaam zijn via transparante, rechtvaardige en inclusieve projecten. Veel Afrikaanse landen hebben nog steeds een aanzienlijke toestroom van privaat kapitaal nodig om hun winnings- en verwerkingsindustrieën te moderniseren. Gelijke toegang tot deze kansen moet gebaseerd zijn op een model dat verder gaat dan de extractivistische logica van het verleden, door lokale gemeenschappen te integreren en nationale capaciteiten te versterken.

De Afrikaanse mijnbouw- en energiehausse is meer dan een kans: het is een noodzaak voor een rechtvaardige wereldwijde ecologische transitie. Door een pijler te worden van de nieuwe groene economie, kan het continent eindelijk hopen te evolueren van een leverancier van grondstoffen naar een aanjager van wereldwijde duurzame ontwikkeling.