De kwestie Marokkaanse Sahara onderstreept Trump-top

De deelname van de Mauritaanse president Mohamed Ould Cheikh El Ghazouani aan de minitop die dinsdag in Washington wordt georganiseerd door zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump, belooft een krachtig diplomatiek moment te worden, met resonanties die veel verder reiken dan de genoemde economische overwegingen. De achtergrond: de geostrategische herpositionering van Mauritanië in de veranderende Sahel en de aanhoudende gevoeligheid van de Marokkaanse Sahara.

Deze top, waaraan verschillende West- en Centraal-Afrikaanse landen deelnemen, waaronder Senegal, Gabon, Guinee-Bissau en Liberia, maakt deel uit van een nieuwe Amerikaanse aanpak van samenwerking met het continent. Een puur op hulp gebaseerde aanpak is verleden tijd; er komt een visie op strategisch partnerschap, gebaseerd op gedeelde belangen en de nagestreefde stabiliteit.

In deze context is de keuze voor Mauritanië niet onbelangrijk. In de ogen van Washington belichaamt Nouakchott vandaag de dag een betrouwbare en evenwichtige speler, die in staat is om met iedereen in gesprek te gaan en een constructieve neutraliteitslijn te handhaven, met name wat betreft het conflict in de Marokkaanse Sahara. Deze houding, omschreven als "positieve neutraliteit", geeft Mauritanië een groeiende legitimiteit onder internationale mogendheden.

Hoewel het Witte Huis de Sahara-kwestie niet expliciet op de agenda van de top heeft gezet, zijn verschillende analisten het erover eens dat deze indirect in de discussies zou kunnen worden betrokken, met name tijdens bilaterale gesprekken of in de marge van officiële vergaderingen. Voor de Verenigde Staten is de stabiliteit van Noord-Afrika – en, bij uitbreiding, de Maghreb en de Sahel – verbonden met de pragmatische oplossing van regionale conflicten, waaronder het Saharaconflict.

De regering-Trump erkende, zoals gezegd, in 2020 de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara, waarmee de weg werd vrijgemaakt voor een herdefiniëring van de machtsverhoudingen in de regio. Dit is een standpunt dat de Amerikaanse diplomatie op de lange termijn lijkt te willen handhaven, terwijl ze regionale staten, zoals Mauritanië, aanmoedigt een faciliterende rol te spelen bij het vinden van een realistische oplossing, zoals het Marokkaanse autonomie-initiatief.

In een tijd waarin het Afrikaanse continent opnieuw in de belangstelling staat – gekenmerkt door de opkomst van China en Rusland en de afnemende Franse invloed – lijkt Mauritanië Washington een stabiele, diplomatiek wendbare en strategisch goed gepositioneerde partner. Het recente voorzitterschap van de Afrikaanse Unie, de inzet voor veiligheid en de rol als brug tussen Sub-Sahara Afrika en de Maghreb versterken deze perceptie.

De ontmoeting tussen Trump en Ghazouani zou, afgezien van de symboliek, een keerpunt in de regionale evenwichten kunnen betekenen. Bovenal onderstreept het de Amerikaanse wens om zijn Afrikaanse bondgenootschappen te herdefiniëren door zich te richten op cruciale staten die als bemiddelaar kunnen optreden in de meest controversiële kwesties van het continent.