Marokko en Rusland: een nieuwe strategische alliantie dankzij de visserijovereenkomst

Marokko en Rusland onderhandelen verder over de verlenging van hun maritieme visserijovereenkomst, waardoor de Russische vloot kan opereren in wateren onder Marokkaanse soevereiniteit, waaronder die van de Sahara. Deze vierjarige overeenkomst illustreert de verdieping van het strategische partnerschap tussen beide landen in een gespannen geopolitieke context, met grote economische en politieke gevolgen op regionaal en internationaal niveau.

De bijgewerkte overeenkomst, die de vorige vervangt die in december 2024 afliep, geeft Russische vaartuigen toestemming om tot 140.000 ton pelagische vis, zoals makreel, horsmakreel en heek, per jaar te vangen. De overeenkomst bouwt voort op de resultaten van de "Grote Afrikaanse Expeditie" onder leiding van Rusland in de centraal-oostelijke Atlantische Oceaan.

De overeenkomst voorziet ook in een versterkte wetenschappelijke samenwerking tussen het Marokkaanse Nationaal Instituut voor Visserijonderzoek en zijn Russische tegenhanger, wat een gezamenlijke inzet voor de duurzame exploitatie van mariene hulpbronnen weerspiegelt.

De overeenkomst komt te midden van aanhoudende internationale spanningen, met name sinds de oorlog in Oekraïne. Dit conflict bracht Rusland ertoe zijn vissersvloot te verplaatsen van de Spaanse havenstad Las Palmas naar Casablanca, wat leidde tot verliezen die naar schatting op honderden miljoenen euro's voor de Canarische Eilanden liepen, terwijl Marokko er juist van profiteerde.

Diplomatiek gezien wordt deze overeenkomst gezien als impliciete Russische steun voor de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara, vooral na de Amerikaanse erkenning. Deze positionering zou de internationale positie van Marokko kunnen versterken.

Naast de visserijsector ontwikkelen zich bilaterale betrekkingen op gebieden zoals fosfaat en landbouw. ​​Marokko, wereldleider in fosfaat, en Rusland, dat de belangrijkste leverancier van tarwe aan het koninkrijk is geworden, onderhouden een gediversifieerde commerciële samenwerking, met onder meer gerst, maïs, peulvruchten en honing.

Deze diversificatie weerspiegelt de strategie van Marokko om zijn economische partnerschappen te versterken en zo zijn rol als regionaal knooppunt te versterken.

Bovendien zou deze overeenkomst gevolgen kunnen hebben voor de betrekkingen van Marokko met de Europese Unie, vooral na de opschorting van hun eigen visserijovereenkomst in 2023 door het Hof van Justitie van de EU. Rusland positioneert zich hiermee als een alternatieve partner die Marokko politieke steun biedt en tegelijkertijd nieuwe economische kansen creëert.

Ten slotte zou deze Russisch-Marokkaanse dynamiek, in een context van havenconcurrentie tussen Tanger Med en Algeciras, de kaarten voor handelsstromen in het westelijke Middellandse Zeegebied kunnen herschikken.