Nederlandse minister van Wonen kampt met juridische en budgettaire hoofdpijn door huurbevriezing

Minister van Wonen Mona Keijzer wil een huurbevriezing invoeren voor ongeveer 1,5 miljoen sociale huurwoningen van woningcorporaties. Huurders van particuliere woningen moeten er daarentegen rekening mee houden dat de huren de komende twee jaar gaan stijgen. Voor Keijzer is het vanuit praktisch en juridisch oogpunt te complex om de bevriezing ook op deze particuliere woningen toe te passen, goed voor zo’n 500.000 eenheden.

Keijzer legde tijdens de ministerraad uit dat de huurstop niet voor alle sociale huurwoningen zou gelden. Ze erkende dat dit besluit onterecht is, maar ze benadrukte dat het juridisch gezien onmogelijk is om particuliere huiseigenaren hun inkomsten te ontnemen. "Dit is privébezit, dat kunnen we niet doen", hield ze vol.

De minister uitte ook twijfels over de haalbaarheid van de uitvoering van het project binnen het gestelde tijdsbestek. Het wetsontwerp moet vóór 30 juni in het Publicatieblad worden gepubliceerd. Daarna moet de Raad van State advies uitbrengen en moeten beide kamers van het parlement instemmen. "Het schema is ontzettend strak", merkte ze op.

Keijzer wil ook opnieuw overleggen met de coalitiepartijen – PVV, VVD, NSC en BBB – die de huurbevriezing in de sociale huursector voor 2025 en 2026 steunden. Tot op heden is er geen aanvullende financiering gevonden om woningcorporaties te compenseren. Na afloop van de ministerraad omschreef de minister het proces als ‘zeer ongemakkelijk’ en ‘verschrikkelijk ingewikkeld’.

De minister reageerde in april niet bepaald enthousiast op de aankondiging van de huurbevriezing, waartoe de coalitie had besloten tijdens de lange nachtelijke onderhandelingen over de voorjaarswet. Dit was een sterke oproep van PVV-leider Geert Wilders om huishoudens met een laag inkomen te ondersteunen. Had ik liever iets anders gehad? "Ja, natuurlijk," zei Keijzer.

Sindsdien zijn de moeilijkheden alleen maar groter geworden. Woningcorporaties hebben hun woede geuit en dreigen met juridische stappen als de afspraken niet worden nageleefd. Zij wijzen erop dat de staat hen vraagt ​​om meer te bouwen om het tekort aan woningen te verlichten, maar dat het hen tegelijkertijd miljarden euro's aan inkomsten ontneemt door de huren van 1,5 miljoen huurders te bevriezen. Er is een miljard euro aan schadevergoeding toegezegd, maar volgens de verenigingen is dit bedrag bij lange na niet voldoende.

Een extra moeilijkheid is het uitblijven van een oplossing voor de ongeveer 350.000 sociale huurwoningen die in handen zijn van particuliere eigenaren en die geen enkel compensatiemechanisme genieten. De uitvoering zou extreem complex zijn en een individuele compensatie per eigenaar vergen. Volgens Keijzer is dat praktisch onhaalbaar.

Onder druk legde de minister haar project toch voor aan de Raad van State. "Het is niet mijn schuld", concludeerde ze.