Nucleaire spanningen: Iran schort samenwerking met IAEA op na gerichte aanvallen

Iran heeft een nieuwe stap gezet in de regionale escalatie door te besluiten de samenwerking met het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) op te schorten na luchtaanvallen op verschillende gevoelige nucleaire locaties. De Iraanse president Massoud Pezeshkian ondertekende woensdag een wetsvoorstel dat door het parlement was aangenomen, waarmee een einde kwam aan de transparantieverplichtingen jegens het VN-agentschap. Dit besluit heeft een grote symbolische en strategische betekenis en dreigt de reeds hoge spanningen met Israël en de Verenigde Staten weer op te laaien.

Volgens de Iraanse staatstelevisie is de wet nu van kracht geworden, te midden van extreme spanningen die worden aangewakkerd door aanvallen die worden toegeschreven aan Tel Aviv en Washington. De aanvallen, die door Teheran worden omschreven als een "flagrante schending van zijn soevereiniteit", zouden gericht zijn geweest op de nucleaire locaties van Natanz, Fordow en Isfahan. Hoewel de Iraanse autoriteiten discreet blijven over de omvang van de schade, reageerden ze onmiddellijk met raket- en droneaanvallen op Israëlische posities en doelen die verband houden met zijn regionale bondgenoten.

Dit besluit komt terwijl Iran volgens de laatste IAEA-rapporten tot 60% verrijkt uranium blijft produceren – een kritieke drempel die het gevaarlijk dicht bij het niveau brengt dat nodig is om een ​​kernwapen te produceren. Teheran beweert dat zijn nucleaire programma strikt vreedzaam blijft, terwijl Israël de Islamitische Republiek ervan beschuldigt heimelijk te streven naar de verwerving van een atoombom, een rode lijn voor de Joodse staat.

De internationale reacties waren snel. De Verenigde Staten uitten hun "diepe bezorgdheid" over dit Iraanse besluit en herhaalden hun onwrikbare steun aan Israël. De Europese Unie riep op tot een dringende de-escalatie en de hervatting van de nucleaire dialoog. De IAEA betreurde deze opschorting, omdat ze van mening was dat dit de verificatiecapaciteit aanzienlijk zou belemmeren en de ondoorzichtigheid rond de Iraanse nucleaire activiteiten zou vergroten.

Het gebrek aan vooruitzichten op hervatting van de nucleaire onderhandelingen, die al jaren stilliggen, voedt de angst voor een openlijk conflict in het Midden-Oosten. Israël dreigt regelmatig met preventieve militaire actie, terwijl Iran zijn strategische positie blijft verstevigen. Het spook van een volledige ineenstorting van het internationale nucleaire controlekader hangt nu boven de regio, waardoor de toekomst onzekerder is dan ooit.