-
17:30
-
16:44
-
16:14
-
16:00
-
15:36
-
15:15
-
14:26
-
14:10
-
13:42
Volg ons op Facebook
Nederlandse vlag zorgt voor debat, extreemrechts claimt nationaal symbool
De Nederlandse vlag, lange tijd gezien als een verbindend nationaal symbool, is het middelpunt geworden van toenemende spanningen nadat de vlag is overgenomen door extreemrechts en andere demonstranten die campagne voeren tegen immigratie.
Nederlandse vlaggen en de oude oranje-wit-blauwe Prinsenvlag, bezoedeld door het gebruik ervan door de NSB-beweging in oorlogstijd, waren afgelopen weekend aanwezig bij de anti-immigratiedemonstratie in Amsterdam, gedragen door extremisten die racistische en antisemitische leuzen riepen. Ook bij protesten rond asielzoekerscentra en bij voetbalwedstrijden zijn ze steeds vaker te zien.
Davied van Berlo, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Vexillologie (de studie van vlaggen), vertelde aan het AD dat het gebruik van de vlag als politiek instrument niet nieuw was, maar wel was toegenomen.
"Sommige groepen claimen de vlag voor zichzelf en zeggen: 'Deze vlag is van ons, wij zijn de echte Nederlanders'," zei hij. "Dat creëert een kleiner, exclusiever 'wij'. Maar de nationale vlag is er voor iedereen – het is een symbool dat het hele land vertegenwoordigt."
Juridisch gezien zijn burgers grotendeels vrij om de vlag te hijsen zoals ze willen, zei hij. Een uitspraak van de rechtbank uit 2023 bevestigde dat het ophangen van een omgekeerde vlag – een gebaar dat populair was tijdens de boerenprotesten – geldt als beschermde politieke uiting onder de Nederlandse grondwet.
"Mensen kunnen de vlag gebruiken om hun mening te uiten", zei hij. "Wat niet mag, is hem vastmaken aan eigendommen die niet van jou zijn."
Onderzoekers zeggen dat de betekenis van de vlag volledig afhangt van de context. "Een vlag zelf is leeg – mensen geven er betekenis aan", vertelde Irene Stengs van het Meertens Instituut, dat de Nederlandse taal en cultuur documenteert, aan de Telegraaf . "De sterke gevoelens die het oproept, laten zien dat het meenemen van een vlag naar een protest nooit een neutrale daad is."
Ook politici hebben zich in het debat gemengd. D66-leider Rob Jetten zei dat hij tijdens het recente partijcongres bewust een grote Nederlandse vlag op het podium had gezet. "Voor mij staat hij voor vrijheid en eenheid", zei hij. "Maar sommige mensen voelen zich nu ongemakkelijk omdat de vlag door rechts en extreemrechts is geclaimd. Ik wilde hem terugwinnen."
Vlaggenverkopers zeggen ondertussen dat de controverse de zaken een boost heeft gegeven. De Vlaggen Unie in Drachten meldt een verkoopstijging van 25% van de rood-wit-blauwe vlag in de afgelopen maanden – en zelfs de Prinsenvlag kent hernieuwde vraag.
In Uithoorn, vlakbij Amsterdam, gaf de gemeente opdracht om Nederlandse vlaggen te verwijderen die aan lantaarnpalen en bruggen hingen. Volgens ambtenaren waren de vlaggen, die verband hielden met protesten tegen twee geplande asielzoekerscentra, in strijd met de lokale veiligheidsregels.
"Door de vlaggen neer te halen, creëert de gemeente mogelijk juist een gelijk speelveld", aldus Van Berlo. "Als iedereen de Nederlandse vlag hijst, verliest die zijn extremistische connotatie. De vlag is van ons allemaal."