China en de Verenigde Staten: een geopolitiek conflict dat de wereldorde verandert

Na tientallen jaren van gespannen economische samenwerking is het conflict tussen China en de Verenigde Staten op weg naar een nieuwe escalatie die de internationale machtsverhoudingen dreigt te veranderen. De relatie tussen beide grootmachten wordt niet langer beheerst door de logica van voorzichtige samenwerking, maar geeft veeleer uitdrukking aan een expliciete strategische concurrentiestrijd die economie, technologie en militaire diplomatie omvat.

Sinds China in 2001 toetrad tot de Wereldhandelsorganisatie, heeft het land enorme stappen gezet om de op één na grootste economie ter wereld te worden. Dit heeft de Verenigde Staten ertoe aangezet hun dominante positie te heroverwegen. Nu Beijing op technologisch, financieel en mondiaal vlak een sterke opkomst heeft doorgemaakt, kan Washington deze verandering niet langer negeren.

De escalatie bereikte een hoogtepunt tijdens de eerste ambtstermijn van Donald Trump in 2018, toen Washington een openlijke handelsoorlog begon met Beijing en tarieven oplegde op Chinese goederen ter waarde van honderden miljarden dollars. China reageerde met soortgelijke maatregelen. Het conflict beperkt zich echter niet tot de economie. Het omvat ook lastige kwesties zoals de kwestie Taiwan, de mensenrechten in Hongkong en cyberveiligheid.

Toen Trump begin 2025 terugkeerde naar het Witte Huis, zagen we een tactische verschuiving. In een zet die werd geïnterpreteerd als een verzoenende boodschap aan haar bondgenoten, kondigde Washington een "historische" handelsdeal aan met het Verenigd Koninkrijk. Daarin werden de tarieven op Britse auto's verlaagd van 27,5% naar 10%, met een volledige vrijstelling voor staal, in ruil voor een enorme order van Boeing. Trump beschouwde de overeenkomst als een model voor toekomstige economische partnerschappen en benadrukte dat "economische veiligheid wereldwijde veiligheid garandeert."

Maar China toont niet dezelfde flexibiliteit. Ondanks de voorbereidingen voor een ontmoeting tussen Chinese en Amerikaanse functionarissen in Zwitserland, weerspiegelen economische indicatoren de aanhoudende spanning. De export van China naar de Verenigde Staten daalde in april met 17%. Dit kwam neer op een verlies van meer dan 7 miljard dollar in één maand. Dit weerspiegelt de grote impact van handelsbeperkingen.

Op de achtergrond van deze scène verschijnen gevoeligere bestanden. Taiwan, dat China als een integraal onderdeel van zijn soevereiniteit beschouwt, kan rekenen op toenemende steun van de VS. De strijd om controle over de toeleveringsketens, vooral in de chipindustrie, maakt van het conflict een kwestie die verder gaat dan handel. Het is de kern van de nationale veiligheid van beide partijen.

Ondanks de omvang van de handel tussen de twee landen en de overlappende financiële belangen van beide landen, lijkt het erop dat de logica van "competitieve inperking" de relatie in de komende jaren zal bepalen. Beide partijen streven ernaar hun strategische onafhankelijkheid te vergroten en hun afhankelijkheid van de ander te verminderen, zonder in een algehele confrontatie te belanden.

Uiteindelijk kan dit conflict alleen begrepen worden als onderdeel van een hervorming van de internationale orde. Tussen een opkomende pool en een pool die zich vastklampt aan leiderschap, ontstaat een nieuwe wereld, waarin andere landen proberen een delicaat evenwicht te vinden tussen belangen en afstemming.

Als dit fragiele evenwicht verstoord raakt, kan dat gevolgen hebben die verder reiken dan Peking en Washington en de stabiliteit van de gehele wereldeconomie in gevaar brengen.