Fas ve BAE: Sınır Ötesi Afrika Vizyonuyla Stratejik Bir Enerji İttifakına Doğru

Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri, bölgesel enerji haritasını yeniden çizmesi ve iki ülke arasındaki ekonomik bütünleşmeyi artırması beklenen büyük bir stratejik ittifakın temellerini atıyor.

İki ülke arasında Aralık 2024'te Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana, ticaret engellerinin kaldırılması, tarifelerin düşürülmesi ve stratejik sektörlerde karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi amacıyla yetkililer arasında yoğun görüşmeler devam ediyor.

Önemli bir adım atarak, Fas Enerji Bakanı, 6 Mayıs 2025'te, BAE'nin tahmini maliyeti 25 milyar dolar olan Afrika Atlantik Gaz Boru Hattı (AAGP) projesinin finansmanına katılacağını duyurdu.

Proje, Nijerya'yı Fas ve Avrupa'ya yaklaşık 5 bin 660 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 15 Afrika ülkesinden geçen bir doğalgaz boru hattıyla bağlamayı amaçlayan en önemli projelerden biri.

Bu eş finansmana ek olarak, Fas'ın güney illerinde yenilikçi bir gaz dağıtım merkezi kurulmasına yönelik daha iddialı bir proje de yürütülüyor.

Proje, enerji altyapısını güçlendiriyor ve bölgeyi kıtasal bir enerji platformu olarak konumlandırarak, Fas'ın Afrika enerji dönüşümünde kilit bir oyuncu olarak rolünü pekiştiriyor.

Fas-Birleşik Arap Emirlikleri işbirliği, çok sektörlü ortaklıklar aracılığıyla bölgesel jeopolitik boyutların yeniden şekillendirilmesine de uzanıyor. İlişkiler yeni dengelerin oluşmasını, nüfuz alanının genişlemesini, ekonominin ve inovasyonun güçlenmesini sağlar.

Dinamik yönü ise Moritanya'nın bu stratejilere ek bir ortak olarak dahil edilmesi olup, bu durum bölgesel işbirliğinde niteliksel bir değişime katkı sağlamaktadır.

BAE, Afrika kıtasında güçlü diplomatik ve ekonomik rol oynayan Fas ile kurduğu bu ittifak sayesinde Körfez rekabeti içindeki konumunu güçlendiriyor.

Moritanya'nın ortak projeleri düzeyinde, bölgesel iş birliğinin kaldıraçları olarak altyapı ve gıda güvenliğine yatırım yapılarak istikrarın artırılması ve dış etkilere karşı koyma yönünde çabalar sarf ediliyor.

Projeler, Sahel ülkelerine de etki ederek, Fas girişimi aracılığıyla bu ülkelere Atlas Okyanusu'na önemli bir erişim imkânı sağlıyor.

Bu vizyon, Fas'ın lojistik uzmanlığından ve Moritanya'nın stratejik konumundan yararlanarak Mali, Burkina Faso ve Nijer gibi ülkeler için kalkınma fırsatları yaratıyor.

AAGP doğalgaz boru hattına gelince, fizibilite ve mühendislik çalışmaları tamamlanmış olup, projenin Fas-Nijerya katılımı ve büyük uluslararası sanayi şirketlerinin desteğiyle 2029 yılına kadar faaliyete geçmesi bekleniyor.

Fas, BAE ve Moritanya arasındaki üçlü ortaklık, daha geniş ekonomik istikrar ve kalkınmanın temel taşını oluştururken, uzun vadeli Güney-Güney işbirliği kavramını da güçlendiriyor.

Bu iddialı projelerin hayata geçirilmesinde 2025'in dönüm noktası olacağı, zira bu projelerin başarısının tüm Afrika, Akdeniz ve Körfez bölgelerinin geleceğini önemli ölçüde etkileyeceği anlaşılıyor.