Türkiye, Mısır'la askeri tatbikatın ardından Akdeniz'de barışı hedefliyor

Dostluk Denizi askeri tatbikatı, Türkiye ve Mısır'ın on yılı aşkın bir aradan sonra gerçekleştirdiği ilk ortak deniz tatbikatıydı. 22-26 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilen tatbikat, bu önemli gelişmenin yanı sıra, Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi ve İsrail ile yaşanan gerginliklerin ortasında gerçekleşti.

Savunma Bakanlığı kaynakları Perşembe günü, Türkiye'nin bölgede istikrar ve barış için çalıştığını söyledi. Kaynaklar, "Mısır ve Libya ile çalışmalarımız üçüncü ülkeleri hedef almıyor. İkili ilişkileri geliştirmek için kazan-kazan formülü peşindeyiz ve Akdeniz'in bir barış denizi olmasını istiyoruz" dediler, ancak üçüncü ülkelerin isimlerini vermediler.

Türkiye'nin güneybatısındaki önemli bir deniz üssünde başlayan tatbikata her iki ülkeden deniz komutanları katıldı. Türk donanması, yerel savunma sanayisinde hızlı gelişmelerin yaşandığı bir dönemde düzenlenen tatbikatta cephaneliğini ve fırkateynlerini sergiledi.

Türkiye-Mısır ilişkileri, özellikle Türkiye'nin güneyinde meydana gelen ölümcül depremlerin ardından iki yıl önce ivme kazanmadan önce, yıllarca diplomatik bir durgunluk yaşadı. Mısır'ın insani yardım çalışmaları, ilişkilerin değişen temposuna katkıda bulundu ve iki ülke liderlerinin karşılıklı ziyaretleriyle doruğa ulaştı. Özellikle 2023'te Filistinlilere yönelik yeni bir İsrail saldırı dalgasının başlamasının ardından bölgedeki değişen dinamikler, iki ülkeyi yakınlaştırdı. Bir zamanlar Akdeniz'de Türkiye'nin kilit rakibi olarak ortaya çıkan Mısır, artık Ankara'ya daha sıcak bakıyor. Siyasi uzmanlara göre bu durum, Türkiye ile yakınlaşma arayışında olan Türkiye'nin tarihi düşmanı Yunanistan'ı ve Akdeniz'de Kıbrıslı Rumlarla daha yakın ilişkiler arayan İsrail'i rahatsız edebilir.

Litvanya'ya uçak

Savunma Bakanlığı, Perşembe günü Litvanya'ya bir uçağın konuşlandırıldığını doğruladı. Bakanlık sözcüsü Tuğgeneral Zeki Aktürk, uyarı ve kontrol uçağının NATO güvenlik önlemleri kapsamında geçici olarak konuşlandırıldığını söyledi. Aktürk, daha fazla ayrıntı vermedi.

Litvanya da dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesi, son haftalarda Rus insansız hava araçlarının veya savaş uçaklarının hava sahalarını ihlal ettiğini bildirdi .

Aktürk, Ankara'da düzenlediği basın toplantısında, "NATO Güvence Tedbirleri kapsamında Havadan İhbar ve Kontrol Sistemi (AWACS) uçağımız 22-25 Eylül tarihleri ​​arasında Litvanya hava sahasında görev icra ediyor." dedi.

AWACS'lar alçaktan uçan insansız hava araçlarını ve yer radarlarının kaçırdığı diğer nesneleri tespit etme yeteneğine sahiptir.

Polonya bazı İHA'ları düşürdü ve Litvanya Parlamentosu Salı günü silahlı kuvvetlere hava sahasını ihlal eden herhangi bir insansız hava aracını düşürme yetkisi verdi.

Batılı yetkililer, Rusya'nın hava sahası ihlallerini NATO'nun hazırlık ve kararlılığını test etmek için gerçekleştirdiğini söylüyor. Estonya ve Polonya, ittifakın NATO antlaşmasının 4. maddesi uyarınca istişarelere başlamasını talep etti.

Madde 4, NATO üyelerinin, içlerinden herhangi birinin topraklarının, siyasi bağımsızlığının veya güvenliğinin tehdit altında olduğunu düşünmeleri halinde, birlikte istişarelerde bulunacaklarını hükme bağlıyor.

NATO'nun ikinci büyük ordusu olan Türkiye, enerji ve turizm gibi alanlarda Rusya ile güçlü bağlara sahiptir. Moskova'nın Ukrayna'ya yönelik kapsamlı işgalini kınamış ve Kiev'e askeri destek sağlamış, ancak her iki tarafla da görüşmelerine yardımcı olduğunu söylediği bir dengeleyici eylemin parçası olarak Batı'nın Rusya'ya yönelik yaptırımlarına katılmaktan kaçınmıştır. Sonuç olarak, Ukrayna ve Rusya arasında İstanbul'da birden fazla barış görüşmesi turu düzenlenmiştir. Görüşmeler kalıcı bir barış sağlamasa da, zaman zaman düşmanlıkların durdurulması, esir takası ve bir noktada Ukrayna'dan giderek daha değişken hale gelen Karadeniz üzerinden diğer ülkelere güvenli tahıl sevkiyatının önünü açmıştır.

YPG'ye karşı eylem

Türkiye için bir diğer acil sorun ise , Esad sonrası Suriye ordusuna entegre olmak için Şam ile yaptığı anlaşmayı hâlâ uygulamayan ABD destekli terör örgütü YPG . YPG, yakın zamanda silahsızlanma sürecini başlatan PKK'nın Suriye kanadıdır. Sürece katılmayan YPG, Türkiye-Suriye sınırının hemen diğer tarafında faaliyet gösterdiği için Türkiye için ciddi bir güvenlik riski oluşturmaya devam ediyor.

Türkiye, Suriye hükümeti ile terör örgütü YPG/PKK öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasındaki temasları yakından ve dikkatle izliyor.

Kaynaklar, son dönemde Menbiç ve Halep kırsalında Suriye hükümet güçlerini hedef alan saldırıların, YPG'nin Suriye hükümetiyle 10 Mart 2025'te imzaladığı mutabakata uygun hareket etmediğini ve bölgesel barış ve istikrara tehdit oluşturmaya devam ettiğini bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.

Kaynaklar, "Türkiye, Suriye hükümetiyle, özellikle terör örgütleriyle mücadelede, Suriye'nin istikrarı ve güvenliği ile bölgemizde barış için yakın iş birliğine bağlı kalmaya devam ediyor" dedi. "Tek Devlet, Tek Ordu ilkesini destekliyoruz."

Suriye Hava Kuvvetleri Komutanı'nın ardından Suriye Deniz Kuvvetleri Komutanı'nın Ankara'ya gerçekleştirdiği son ziyarete ilişkin sorulara yanıt veren bakanlık kaynakları, Türkiye'nin Suriye'nin savunma ve güvenlik kapasitesinin güçlendirilmesine yardımcı olmak için gerekli tüm desteği sağlayacağını belirtti.

İki ülke arasında Ağustos ayında imzalanan mutabakat zaptının karşılıklı ziyaretleri hızlandırdığına dikkat çekildi. Kaynaklar, "Eğitim ve değişimler karşılıklı olarak devam edecek. Komutan düzeyindeki ziyaretler bu çerçevede gerçekleştiriliyor" dedi.