Marokko en Latijns-Amerikaanse landen: Strategische verschuivingen versterken Marokko's positie in de Sahara-kwestie

De Marokkaanse betrekkingen met Latijns-Amerikaanse landen hebben de afgelopen jaren een diepgaande transformatie ondergaan, die zich in de praktijk weerspiegelt in toenemende politieke toenadering en actieve diplomatie, wat heeft geleid tot standpunten die de territoriale integriteit van het koninkrijk ondersteunen. De meest recente stap kwam van Ecuador, dat in juli 2025 officieel de intrekking van de erkenning van de zogenaamde "Sahrawi Republiek" aankondigde en zich daarmee voegde bij een groeiende lijst van landen op het continent die hun traditionele standpunten over het kunstmatige conflict over de Marokkaanse Sahara hebben herzien.

Deze beslissing, die een kwalitatieve ontwikkeling in Ecuador's positie vertegenwoordigt, kan niet los worden gezien van de actieve diplomatieke activiteit die Marokko onder leiding van Zijne Majesteit Koning Mohammed VI onderneemt, met name met betrekking tot geopolitieke ruimtes die tot voor kort werden beschouwd als traditionele bondgenoten van de separatistische these. Deze transformatie is een direct gevolg van de actieve betrokkenheid van het koninkrijk bij een aanpak die gebaseerd is op dialoog, multidimensionale partnerschappen en wederzijds respect voor de beginselen van soevereiniteit en niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden.

Sommige Latijns-Amerikaanse landen steunen al decennialang het Polisariofront, gedreven door radicaal-linkse tendensen en ideologische stromingen uit de Koude Oorlog. De afgelopen jaren is echter de erosie van dit discours aan het licht gekomen, ten gevolge van de opkomst van meer pragmatische benaderingen die rekening houden met economische en politieke belangen. Marokko heeft deze benadering slim benut om zijn bilaterale betrekkingen met verschillende landen te ontwikkelen, zoals Colombia, Brazilië, Chili, Paraguay, Peru en Guatemala.

De recente beslissing van Ecuador bevestigt deze nieuwe trend, die zich afspeelt in de context van een reeks evaluaties uitgevoerd door landen zoals Peru (2023), El Salvador, Paraguay en de Dominicaanse Republiek, die hebben besloten hun erkenning van de pseudo-entiteit in te trekken of op te schorten en hun steun te betuigen aan een politieke oplossing onder auspiciën van de VN.

Tegenover deze verschuivingen komt het Marokkaanse model van Zuid-Zuid-samenwerking naar voren als een doorslaggevende factor om nieuwe partners te overtuigen van de geldigheid van het Marokkaanse voorstel. Het koninkrijk neemt geen genoegen met traditionele diplomatie, maar vertrouwt op strategische economische en ontwikkelingspartnerschappen, zoals samenwerking op het gebied van landbouw, voedselzekerheid, opleiding, hernieuwbare energie en gezondheidszorg.

Misschien dragen koninklijke initiatieven, of het nu in Afrika of de Zuid-Atlantische Oceaan is, bij aan de presentatie van Marokko als een betrouwbare regionale speler die opereert binnen een logica van gedeelde ontwikkeling. Dit vindt steeds meer weerklank bij Latijns-Amerikaanse landen die partners zoeken buiten de economische en politieke hegemonie van grootmachten.

Opvallend in de verklaringen van een aantal Latijns-Amerikaanse functionarissen is dat hun steun aan Marokko zich niet langer beperkt tot neutraliteit, maar zich heeft uitgebreid tot expliciete steun aan het autonomie-initiatief dat Marokko in 2007 presenteerde als een serieuze en realistische oplossing voor het conflict. Deze steun wordt gezien als een indicator van een groeiende overtuiging binnen de internationale gemeenschap dat het separatistische voorstel geen politieke geldigheid of diplomatieke legitimiteit meer geniet.

Deze verschuiving werd versterkt door de erkenning door de VS van de soevereiniteit van Marokko over de Sahara in december 2020. Hoewel dit besluit niet expliciet werd gevolgd door de meeste Latijns-Amerikaanse landen, vormde het een sterk referentiepunt in het streven naar het aannemen van nieuwe standpunten gebaseerd op realisme en respect voor de territoriale integriteit van staten.

In het licht van deze dynamiek kan worden gesteld dat Marokko tastbare diplomatieke vooruitgang boekt in Latijns-Amerika, een vooruitgang die zich vertaalt in politieke winst binnen de internationale gemeenschap.

Met elk land dat zijn erkenning van de fictieve entiteit intrekt, wordt de strop rond het separatistische front strakker aangetrokken en neemt de legitimiteit van zijn argumentatie binnen internationale fora af, vooral gezien de aanzienlijke afname van de traditionele Algerijnse steun als gevolg van de interne en externe crises.

Kortom, de opeenvolgende standpunten die Latijns-Amerikaanse landen, en meest recent Ecuador, hebben ingenomen, weerspiegelen niet alleen een Marokkaans diplomatiek succes, maar ook een geopolitieke herpositionering ten gunste van de Sahara-kwestie en de consolidatie van een evenwichtig en effectief Marokkaans model binnen zijn internationale omgeving, gebaseerd op respect, ontwikkeling en evenwichtige partnerschappen.