Kamer: snel aan de slag met aanbevelingen fraude-enquête

De politiek moet snel aan de slag met de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar het fraudebeleid van de afgelopen jaren. Anders kan zoiets als het toeslagenschandaal zo opnieuw gebeuren, vindt een meerderheid in de Tweede Kamer.

Vandaag en donderdag debatteert de Kamer met de commissie, die in februari met haar eindrapport kwam. De commissie concludeerde dat mensen "vermorzeld" zijn door het falend overheidsbeleid. De overheid was "blind voor mens en recht".

Overheidsinstanties die betrokken waren bij fraudebestrijding hebben volgens het rapport onrechtmatig gehandeld. Als burgers onterecht als fraudeur werden aangemerkt en naar de rechter stapten, werden ze daar vaak niet geholpen. "De rechtsstaat is terzijde geschoven en grondrechten van mensen zijn geschonden."

De enquêtecommissie deed negentien aanbevelingen om de situatie te verbeteren. Zo moeten burgers makkelijker toegang krijgen tot juridische bijstand van een advocaat en makkelijker contact kunnen krijgen met de overheid als ze in de problemen zitten.

Raad van State opsplitsen

De Raad van State moet opgesplitst worden, stelt de commissie. Nu heeft die instantie een dubbele pet: enerzijds is het een adviesorgaan bij het opstellen van wetten en anderzijds de hoogste bestuursrechter. Die laatste functie moet ondergebracht worden bij de rechtbanken.

"Het is cruciaal dat het hele rapport wordt overgenomen", zegt Kamerlid Luc Stultiens van GroenLinks-PvdA. "Om te voorkomen dat er morgen weer een nieuw schandaal kan gebeuren."

Nicolien van Vroonhoven van NSC zou het systeem waarbij mensen met een laag inkomen toeslagen nodig hebben om rond te komen, het liefst helemaal omvormen en uiteindelijk afschaffen.

"Onze partij is opgericht vanuit het toeslagenschandaal. Een betere bestuurscultuur zit als het ware in het DNA van NSC." Daarvoor maakt de partij zich ook hard in de kabinetsformatie, stelt Van Vroonhoven.

Scherp bovenop

Als de Kamer vandaag uitspreekt dat het rapport overgenomen moet worden, dan is het aan het nieuwe kabinet om de aanbevelingen uit te voeren. "Daar zullen wij scherp bovenop zitten", waarschuwt Stultiens.

Deze week debatteert de Tweede Kamer dus met de commissie. Later volgt er nog een debat met de verantwoordelijke bewindslieden uit het kabinet.