Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara versterkt haar positie op het internationale toneel na drie jaar van Sánchez' "historische brief"

Op vrijdag 18 maart 2022 werd het politieke en diplomatieke toneel opgeschud door een historische aankondiging, toen het koninkrijk Marokko een brief onthulde die de Spaanse premier Pedro Sánchez aan koning Mohammed VI had gestuurd. In deze brief bevestigde Sánchez dat het autonomie-initiatief dat Marokko in 2007 voorstelde, "de meest serieuze, realistische en geloofwaardige basis" vormde voor de oplossing van het conflict in de Marokkaanse Sahara. Deze daad betekende een nieuwe diplomatieke overwinning voor Rabat, waarmee een einde kwam aan decennialange onduidelijkheid van Spanje over deze cruciale kwestie van het Marokkaanse buitenlandbeleid. Ook luidde dit een nieuw hoofdstuk in de samenwerking tussen de twee buurlanden in.

Sinds deze verklaring hebben de bilaterale betrekkingen tussen Marokko en Spanje een radicale transformatie ondergaan, die tot uiting kwam in de ondertekening in april 2022 van een gezamenlijke verklaring die resulteerde in verschillende strategische overeenkomsten, waaronder de versterking van de economische samenwerking en het vergemakkelijken van handel via grensovergangen. Deze dynamiek werd versterkt door de frequente ontmoetingen tussen Sánchez en koning Mohammed VI, wat aantoont hoe belangrijk Madrid de samenwerking met Rabat vindt.

Deze verandering had echter gevolgen voor de regio, met name vanwege de negatieve reactie van Algerije en het Polisariofront. Algerije, dat al lang de stelling van de onafhankelijkheid van de Sahara aanhangt, verbrak onmiddellijk de diplomatieke betrekkingen met Madrid, terwijl het steeds meer geïsoleerde Polisariofront zijn internationale steun zag afnemen toen de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara steeds meer werd erkend.

De Spaanse verschuiving vindt niet plaats in een diplomatiek vacuüm, aangezien deze volgt op de erkenning door de Verenigde Staten, onder president Donald Trump, in december 2020 van de soevereiniteit van Marokko over de Sahara. Nu Trump terugkeert op het politieke toneel, hoopt Rabat deze richting te versterken, met name door gesprekken over de mogelijke opening van een Amerikaans consulaat in Dakhla. Dit zou extra diplomatieke steun voor Marokko betekenen.

Tegelijkertijd blijven de internationale investeringen in de Marokkaanse Sahara toenemen, wat aantoont dat de wereld zich inzet voor de ontwikkeling van de regio. Onlangs kregen de Marokkaanse bedrijven Adarco en het Israëlische NewMed Energy een gezamenlijke vergunning om voor de kust van Dakhla naar olie en gas te zoeken. Dit is een duidelijk teken van vertrouwen van investeerders in de stabiliteit en economische vooruitzichten van de regio.

Ondanks enkele afwijkende stemmen in Spanje, weerspiegelt de nieuwe positie van Madrid politiek en economisch pragmatisme, waarbij de Spaanse regering Marokko erkent als een essentiële strategische partner op het gebied van veiligheid, immigratie en handel. Deze dynamiek wordt nog eens versterkt door de ontwikkeling van de betrekkingen tussen Rabat en Parijs, dat onlangs de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara erkende.

Terwijl Algerije voorzichtig probeert de betrekkingen met Madrid te herstellen, blijft Marokko de vruchten plukken van zijn sterke diplomatie en zijn duidelijke visie op de toekomst van de regio. Drie jaar na de brief van Sánchez lijkt de kwestie van de Marokkaanse soevereiniteit over de Sahara steeds meer erkenning te krijgen op het internationale toneel. Daarmee wordt een politieke en diplomatieke realiteit bevestigd die met de dag sterker wordt.